İYOT ÖNEMİ - İYOT İÇEREN BESİNLER, İYOTUN İŞLEVİ


İyot eksikliği,iyot içeren besinler,günlük iyot ihtiyacı ned kadardır,iyot eksik olursa,fazla iyot alımı,iyot nelere iyi gelir,iyotun sağlığa etkileri nelerdir,hamilelikte iyot alımı,iyotun sebep olduğu hastalıklar, hangi besinlerde iyot bulunur gibi soruları cevaplamaya çalıştık


İyot Vücuttaki Görevi Nedir?


İyot tiroit hormonlarının üretimine yardımcı olan bir 
mineraldir. Tiroid bezleri tarafından salgılanan hormonlar hücrelerimizin büyüme hızını, hücrelerimizin enerji üretimini kontrol etmesi ve metabolizma hızımızı dengede tutarlar.
İyot'un önemi anlaşıldığından bu yana, dünya üzerinde tuzların ve çeşitli besinlerin üretiminde,  içeriğinde iyot  olmasına dikkat edilmektedir. Birçok zenginleştirilmiş kahvaltılık gevrek tarzı besinde iyot içeriğine önem veriliyor.

Vücuttaki kalsiyum ve fosfor alımına destek olunması gibi pek çok yararı vardır.
özellikle gelişme dönemindeki çocuklarda görülebilecek olan zeka gelişimi açısından oldukça önemlidir. İyot hamilelik döneminde bebeğin sinir sistemi oluşumunda önemli bir yere sahiptir.Bu yüzden hamilelik sırasında ve emzirme döneminde gebe insanın iyot ihtiyacı yükselir.
iyot aracılığıyla tiroid bezlerinin salgıladığı hormonlar, metabolizma sağlığının korunması,sağlıklı bir görünüm,cilt, tırnaklar ve saçlar içinde önemlidir.

İyot deniz suyunda, kayalarda ve bazı toprak türlerinde rastlanan bir elementtir. Besinlerin yetiştirildiği topraklara veya bölgelere göre içeriğindeki iyot miktarları değişkendir.
İyot İçeren Besinler Nelerdir:
Balıklar - Çeşitli deniz ürünleri
Kırmızı et, karaciğer
İyotlu tuz (sofra tuzlarını, iyotlu tuzla değişmek en kolay iyot alım yoludur)
patates ( patatesin kabuğuyla birlikte tüketilmesi öneriliyor)
Yoğurt (1 kase yoğurt günlük iyotun %60ını karşılayabiliyor)
Süt -Peynir
Fasulye –Mısır – Yulaf – Pirinç
Yumurta (1 adet haşlanmış yumurta günlük iyot ihtiyacının %20 kadarını karşılayabiliyor)
Kaya tuzu
Kuru erik
Muz - Çilek (5-6 adet çilek günlük ihtiyacın %5’i kadar iyot içerebiliyor)

İyot Eksikliği Varsa

İyot eksikliği durumunda guatr, çocuklarda zihinsel gelişimi olumsuz etkiler, yüksek kolesterol, halsizlik, depresyon, bağışıklık sisteminde zayıflık, kilo problemleri gibi olumsuzluklara yol açabilir.



İyot yetersizliği zeka geriliği nedeni
İyot yetersiz alındığında, tiroid bezinden salgılanarak kana karışan hormonlar yeterli miktarda üretilemez. Tiroid bezinin az çalışması durumu hipotiroidi’nin ana sebebi  iyot eksikliğidir. Doğal olarak bütün  organların büyüme, gelişme ve işlevlerinde çeşitli sorunların çıkmasına sebep olabilir.
İyot eksikliğinden kaynaklanan en belirgin sonucu guatrdır.
Vücutta iyot eksik olursa tiroid bezi az çalışır. Bu durum da hipofizden TSH salınımı artar. Bu da tiroid bezinin büyümesine neden olur
Bu ise ciddi, zeka geriliği ve beyin özrüne sebep olabilir.




İyot Eksikliğine Sebep Olan Durumlar

Bazı yiyecekler içinde bulunan guatrojenler denen antitiroid bileşikler ile tiroid bezine iyot taşınmasını engeller. Karalahana, karnabahar, brüksel lahanası, turp ve şalgam bu tip besinler arasında yer alır.
Lityum içeren bazı ilaçlar, mikroplar ve kimyasal maddeler de iyot azalmasına sebep olabiliyor


 Sürekli yağış alan bölgelerde yetişen besinlerde iyot miktarı düşebiliyor.Bilinene göre Yağışlar iyotun taşınmasına sebep oluyor.

Günlük İyot İhtiyacı Ne Kadardır

Günlük iyot gereksinimi yetişkinler için 0,14 mg’dır.
!!Uyarı!!
 İyotun eksik olması veya aşırı iyot tüketimi, tiroit bezlerinizin çalışmasını etkiler ve kilo aldırır. Kilo alımına sebep olduğu gibi tersi durumda kilo verdirir aşırı zayıflama etkileri görülebilir.
Tiroid hastalığı durumunda tiroide bağlı olarak birçok hastalık oluşabilir.

İyot eksikliği sebebiyle görülen durumlar
Sağlık sorunu olmadığı halde düşük yapma. Ölü doğum yapma.Yeni doğan bebeklerde anamolik durumlar görülmesi .Bebeklerde endemik cücelik görülmesi
Gençlerde ve çocuklarda fiziksel gelişme bozukluğu yaşanması,guatr ya da hipotiroidi sorunlarının ortaya çıkması,zeka geriliği başlangıcı gibi sorunlar görülebiliyor.
Yetişkinlerde de aynı etkiler görüldüğü gibi ileri yaşlarda bir anda ortaya çıkan hiptiroidi, hipertiroidi, bunlara bağlı olarak bir çok sağlık sorunu ve kısırlık gözlemlenebiliyor.




Yorumlar