Posta Yoluyla Gelen Şarbon Mu? - Gündemin 3 Kritik Virüsü- Şarbon,Ebola,Nekrotizan Fasiit

Başlıkta belirttiğimiz bu üç virüsün yanı sıra, küçük yaralanmalarda bile uzun yıllardır bilinen bir virüsün vücuda girmesiyle, kişiyi 72 saatten az bir sürede öldürebiliyor. Daha önce sepis hakkında birmakale ele almıştık buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.

Ancak benzer şekilde vücuda bulaşan son dönemin medyatik virüsleri Ebola başta olmak üzere, şarbon gibi virüslerde ölümcül risklerin yanı sıra ızdırap hali alıyor. Bunlardan en tuhaf ve en ızdırap verici olanı ise, et yiyen bakteri (Nekrotizan Fasiit)..

Temizliğe ehemmiyet verilmesi, ellerinizi ve bedeninizi sıksık yakamak, hem bu virüslerden korunmak hemde diğer başka virüslerin, bakterilerin hastalık etkeni olmasını engellemek adına alınabilecek en basit önlemlerdendir.

Canınızı bile yakmayacak kadar küçük bir çizik hayatınızı karartabilecek olduğunu umarım unutmazsınız. Bu sayede gereken tedbirleri zamanında alabilirsiniz.

Öncelik olarak son dönemde yeniden medyatik olan Şarbon'dan biraz bahsedelim.

Neden yeniden diyoruz. Çünkü geçmişte, şarbon bir kimyasal saldırı olarak görüldü, İnsanlara posta yoluyla zarflara konulan bir çeşit toz olarak bulaştırıldı.

Aynı dönemlerde, 2001 yılında, İran'dan, ülkemiz'e, bir Bakanlığa gelen mektupta beyaz toz olması sebebiyle, şarbon alarmı verilmişti

Şarbon nedir?

Zoonoz olarak adlandırılan hastalık grubundandır

Şarbon hastalığı diğer adı antraks, olarak bilinen "Bacillus Anthracis" adındaki bakterinin yerleşmesiyle oluşan bir hastalıktır. Aslen hayvanlarda hastalık yapan bir bakteri türüdür. İnek, koyun, keçi gibi otçul hayvanlarda görülür. Bu bakteri, tetanoz basilinin aksine oksijeni seven, oksijenli ortamda iyi üreyen bir bakteridir. Zorlu fiziksel ve kimyasal koşullara son derece dayanıklıdırlar. Doğada çok uzun yıllar boyunca sporlar oluşturarak yaşayabiliyorlar.

İnsanlar'da şarbon görülmesi; Başlıca deri yoluyla bulaşır fakat solunum ve sindirim yolundan da bulaşma olasılığı vardır.

Şarbon Bulaşma Yolları - Şarbon Belirtileri Nelerdir?
Şarbon Kesin Tanısı - "kara kabarcık" 

Şarbonun bulaşma şekli ve tanınma şekliyle 3 gruba ayrılıyor.
Deri şarbonu, Deri üzerinde belirtilerle tanı koyulan deri şarbonu, genelde hayvancılıkla uğraşanlarda, et kesen bu işlerle hemhal olan kişilerde görülmesi yüksektir.
İnsanlarda en çok görülen şarbon şekli deri şarbonudur.
Belirtileri, Klinik açıdan Deride malign ödem şeklinde görülüyor. Yaklaşık 3-4 cm çapta oluyor, Ancak ortasında koyu siyah renkteki yara , kesin tanı koymaya yeterlidir. Bu siyah yaraya "kara kabarcık" deniyor. Ölü hücrelerin toplandığı bir nokta şeklindedir.
Elde, yüzde,kollarda ve bacaklarda dahil vücudun her yerinde görülebilir.

Beyni Dahi Etkileyebilen Akciğer ve Bağırsak 

Şarbonudur.

Akciğer şarbonu adından anlaşılabileceği üzere, solunum yoluyla bulaşan şarbondur.
Genelde Şarbonlu hayvanlarla yaklaşımda olup solunumla ortaya çıkıyor.
Yukarıda değindiğimiz posta yoluyla saldırı şeklinde kullanılan şarbonun amacıda temasla birlikte mektubun açılırken solunmasıyla bulaşmasını hedefler.

 Belirtileri ise, İlk olarak soğuk algınlığı zannedilebilir belirtiler baş gösterir. Yüksek ateş ve Titreme görülür kısa süre sonra Solumada güçlük, nefes alış verişi oldukça zorlar.
Şarbon da kuru havada uzun süre yaşayabilen bir tür olduğundan, mektupların buharlı ütüden geçirilmesi o dönem tavsiye edilmişti. Posta merkezlerinde böylesi tedbirler alınmıştı.

Bağırsak şarbonu'da yine beslenme, sindirim yoluyla bulaşan şarbondur.
Şarbon hastalığı olan bir hayvanın etinin yenilmesiyle insana bulaşır. Enfeksiyon bağırsaklarda tutunur ve yerleşir.
Belirtileri ise; Mide bulantısı,Kusma, İshal ,Karın ağrısı, Ateş şeklindedir. İlerlediği dönemde kanlı kusma, kanlı ishal şeklinde görülür.

Şarbonlu bir hayvan eti nasıl anlaşılır.

Teknik terimlere bakıldığında anlaşılması zor olabilir bu sebeple kolay anlaşılabilmesi için gayret edeceğiz;
Öncelikle kesilen hayvanın kadavrasında pütrifikasyon görülür. Pütrifikasyonun en kolay anlatımı, kokuşma'dır. Gözle görülebilir derecede etin tahriş olması da bunun bir çeşidi olabileceği düşünülebilir. Kesilen hayvanın etinden gelen kötü kokular olarak düşünülebilir.
 Derisi yüzülürken dışta görülen derialtı damarların iri ve dolgun boyutta olmasıyla birlikte bir çeşit septisemi görülür.
Septiseminin en kolay anlatımı ise Aslında buda bir çeşit bakteridir. Çabucak yayılan bir bakteri olduğundan vücudun bir çok alanına küçük benekler yada yaraya benzer şeklinde dağılmış görseli olduğu düşünülebilir.

Kan koyu renktedir, akışkandır pıhtılaşma görülmez ancak bu kan, bir süre boyunca havayla temas ettiğinde kızarmaya başlar bundan sonra da pıhtılaşma eğilimi gösterir.
Bunlarla birlikte birçok belirti var, ancak zaten bu belirtiler hasta etin tanımlanmasında fazlasıyla yeterlidir.
Profesyonellerden bilgi almak, yada şüphe olduğunda tespit için hekimliğe danışmak gerekebilir.

Şarbon'dan Korunma yolları, kişisel tedbirler nelerdir?

Hayvancılıkla uğraşanlar, kasaplar ve mezbaha da çalışanlar, deri işçileri , veterinerler öncelikli risk grubudurlar. Bu sebeple en başta önlem alacak kişiler bu meslekleri icra edenlerdir. Çalışırken maske ve eldiven kullanmak, düzenli olarak temizlik yapmak gibi başlıca önlemlerle, herhangi bir şüphe durumunda veya tespiti halinde bölgeyi karantinaya almak ve kimseyi yaklaştırmamak, şarbon şüphesi olduğu durumlarda bütün temas eden malzemeler, yemler imha edilmelidir.
Hasta hayvanın tespiti halinde ise, asla kesilmemeli, yetkili mercilere haber verilerek onların gözetimi altında imha edilmesi gerekmektedir. Şarbon şüphelisi hayvan kesilmez.

Temizlik ve Titizlik
Bireysel olarak bizler, güvendiğimiz firmalardan et temini yapmalıyız, şüpheli durum oluşursa asla tüketilmemeli. Yine hayvan derileri ve kıllarından yapılan eşyalardan bulaşma olabileceği ihtimalini unutmamalıyız.
Yine benzer şekilde şarbonun hayvansal içerikli makyaj malzemeleri de bulaşma olasılığı taşırlar.
Özellikle merdiven altı üretimlerden kaçınılmalı, birçok hastalığın, virüslerin, ve alerjik reaksiyonların görülme olasılığı çok yüksektir.
Sadece şarbon değil, bir çok sağlık sorununa yol açabilecek etkenleri giderebilmek adına düzenli olarak el temizliği gibi, genel hijyen kurallarını da ihmal etmemeliyiz.

Şarbon bulaşırsa ne yapılmalı;

Şarbon bulaştı ne yapmalıyım, diye düşünme ve araştırma yerine acilen hastaneye gitmelisiniz.
Eğer size veya bir yakınınıza şarbon bulaştığını düşünüyorsanız hiç vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna gitmelisiniz.
Şarbon vakalarında geçen süre çok önemlidir.
Şarbon belirtileriyle birlikte bulaştıktan 2 gün sonrasında veya ilk hafta da belirtileri artarak tanımlanır hale gelebiliyor.  Bu sürede yeteri kadar ilerlemiş ve ölümcül boyuta ulaşabiliyor.Bu nedenle vakit çok önemlidir.

Deri Şarbonu vakası genelde ölümle sonuçlanmaz. Ancak diğer bulaşma şekilleri yarı yarıya ölümcül risk taşır. Erken müdahale birçok şeyde olduğu gibi şarbon tedavisinde de hayat kurtarır unutmayın.

Nekrotizan Fasiit - Et Yiyen Bakteri Özel Not;
Yukarıda bahsini ettiğimiz Ebola ve nekrotizan fasiit hakkında diğer makalelerimiz de yer vereceğiz.Ancak Et yiyen bakteri - Nekrotizan Fasiit hakkında kısaca bir değerlendirme.

-Ülkemizde bu zamanlara kadar görülmemiştir. Avrupa ülkelerinde sayılı bir kaç vaka vardı. Bunlardan en yakını, bir kadının evinde, kazara fırın'a başını çarpmasıyla bulaşmış ve başını çarptığı noktadan itibaren göz ve yanaklarını bakterilerin yediği ve doktorların çaresiz kaldığı haberiydi. 

Bundan önceki vakalar Dünya üzerinde yankı olmamış, ancak bundan sonra bir kaç vaka daha görülmüştü ki. Biz bu konuları ele almayı düşünürken. Türkiye'de bir kadına da bu bakteri bulaşmış ve ülke genelinde haber olmuştu. Kendisine şifa diliyoruz.

Görünen o ki bu virüslerin yayılma ve görülme sıklığı günden güne artacağa benziyor.
Umuyoruz ki , hastalığın ve tedavisinin böylesine acı dolu olduğu bu illetler çok can yakmadan son bulabilir.

ŞARBON ve ÜRKÜTEN TABLO

Şarbon'a tekrar dönecek olursak
2001 de yapılan bir çalışma ile şarbon'un sporlar şeklinde yaşamını sürdürmesi ve bunun döngüsünün doğal yollarla nasıl olduğunu açıklayan makaleler vardı. İşte bu döngüyü en güzel anlatan görsel çalışma;



Bu çalışmaya baktığımızda, tablo oldukça ürkütücü.
Yani şarbon bulaşmış bir hayvanın mera'da otladığını ve dışkıladığını düşünürseniz, bitkilere yapışan şarbonun (antraks) sporlar halinde uzun yıllar yaşadığı, tekrar tekrar insanlara ve hayvanlara hem beslenme, hem solunum hemde temas yoluyla bulaştığı gözler önünde.
Ancak bundan daha ürkütücü olanı ise, hayvanların dışkılarının gübre olarak tarlalarda verimliliği artırmak için kullanılması.. Bundan sonraki süreçte hayal gücümüze şarbonun yayılım boyutu ve bulaşma risklerini düşündürüp korkutuyor..
Bununla ilgili tedbiri çalışmaların yapılması ve gerekiyorsa önlem alınması çok büyük önem arz ediyor olabilir.
Umarız düşündüğümüz gibi bir döngüye sebep olmayacaktır.

Şarbon bulaşmış tüm insanlara ve yakınlarına geçmiş olsun diyoruz. Umarız bu vakalar da artık son bulur.

Sepis Nedir? Ölüm Riski Nedir? Kan Kültürü Testi